Δέλτα Καλαμά

Δείτε το Φ.Δ. Καλαμά Αχέροντα – Περιοχές Ευθύνης σε μεγαλύτερο χάρτη

Σε απόσταση λίγων μόλις χιλιομέτρων από τα σύνορα με την Αλβανία, στις ακτές του Ιονίου πελάγους βρίσκεται ένας από τους σημαντικότερους υγροτόπους της Δυτικής Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης. Είναι το Δέλτα του ποταμού Καλαμά που περιλαμβάνει τις εκβολές της παλιάς και νέας κοίτης του, τις λιμνοθάλασσες Ρηχό, Βατάτσα, Λούτσα Παπαδιά, Βοντάς κ.α., τους βαλτώδεις σχηματισμούς γύρω από αυτές και τη χερσαία εύφορη περιοχή που έχει δημιουργηθεί με τα χρόνια από τις αποθέσεις του ποταμού. Η έκταση της προστατευόμενης περιοχής του Δέλτα Καλαμά ανέρχεται σε 8.531 εκτάρια. Το υψόμετρο των επίπεδων δελταϊκών εκτάσεων κυμαίνεται από 0-12μ., ενώ μέσα σε αυτές ορθώνονται υψηλοί λόφοι μορφής νησιών, κυρίως το Μαύρο Όρος (ή βουνό της Κεστρίνης, 509μ. υψόμετρο) και η Μαστιλίτσα, αλλά και άλλοι μικρότεροι.

Η περιοχή είναι σημαντική τόσο σε Εθνικό επίπεδο (περιοχή προστασίας της φύσης, Ν.1650/86, άρθρο 19, παραγρ.2), όσο και σε Ευρωπαϊκό (έχει χαρακτηριστεί Ειδική Ζώνη Διατήρησης με κωδικό GR 2120001 και Ζώνη Ειδικής Προστασίας για πουλιά με κωδικό GR 2120005), εξαιτίας της πλούσιας βιοποικιλότητας που παρουσιάζει, αλλά και της γεωγραφικής της θέσης που είναι σημαντική εφόσον αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Δυτικής μεταναστευτικής οδού των πουλιών.

Παραγωγικές δραστηριότητες

Η γεωργία αποτελεί την κύρια παραγωγική δραστηριότητα των κατοίκων των γύρω οικισμών. Η εύφορη δελταϊκή πεδιάδα που σχηματίστηκε με τα χρόνια από τον ποταμό Καλαμά σε συνδυασμό με την κατασκευή του φράγματος και των εγγειοβελτιωτικών έργων σε αυτή, συντέλεσαν στην εντατική ανάπτυξη της γεωργίας στην περιοχή με κυριότερες καλλιέργειες τα εσπεριδοειδή, το καλαμπόκι και τη μηδική. Επίσης σημαντική είναι και η αλιεία που πραγματοποιείται εντός των λιμνοθαλασσών από τους αλιευτικούς συνεταιρισμούς της περιοχής, και οι ιχθυοκαλλιέργειες που έχουν αναπτυχθεί εντός της θαλάσσιας περιοχής. Τα τελευταία χρόνια στη θαλάσσια περιοχή κοντά στις εκβολές του Καλαμά αναπτύσσονται και μυδοκαλλιέργειες.

Απειλές

Οι απειλές για την περιοχή του Δέλτα Καλαμά αφορούν κατά κύριο λόγω τη ρύπανση των υδάτων από τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες, τις εκχερσώσεις παρόχθιας βλάστησης, το παράνομο κυνήγι και την άναρχη δόμηση.

Εικονική πτήση πάνω από το Δέλτα (δημιουργία του κ. Ν. Κούτσια, στα πλαίσια του προγράμματος Interreg III Ελλάδα-Ιταλία με τίτλο Info-Nat, 2008)

Βιοποικιλότητα στο Δέλτα Καλαμά

Στο Δέλτα του ποταμού Καλαμά συναντάμε ένα σύνθετο μωσαϊκό βλάστησης που αποτελείται από 16 τύπους οικοτόπων. Οι 14 από αυτούς συμπεριλαμβάνονται στην Οδηγία 92/43/ΕΕ ενώ ο οικότοπος «Λιμνοθάλασσες» είναι προτεραιότητας.

Στις λιμνοθάλασσες βρίσκουν τροφή και καταφύγιο χιλιάδες ψάρια και πουλιά γι΄αυτό και ο τύπος οικοτόπου στην Ευρωπαϊκή ένωση έχει προτεραιότητα για προστασία.

Κατάλογος τύπων οικοτόπων

Έως το 2007 ήταν γνωστό μέσα από την υπάρχουσα βιβλιογραφία ότι τη χλωρίδα των περιοχών Στενά και Δέλτα Καλαμά συνθέτουν 571 φυτικά taxa. Οι τελευταίες καταγραφές πεδίου – χλωριδική έρευνα που έγινε (2007-2008, Raus, Δημόπουλος, Τζανουδάκης & Χριστοδουλάκης) έδειξαν πολύ υψηλό χλωριδικό πλούτο στην περιοχή Στενά και Δέλτα Καλαμά, που ανέρχονται σε 1311 taxa (είδη και υποείδη). Πρόκειται για μία από τις υψηλότερες καταγεγραμμένες φυτοποικιλότητες, σε επίπεδο αριθμού ειδών, σε υγροτοπικά οικοσυστήματα της Ελλάδας.

Χλωριδικός Κατάλογος Στενών και Δέλτα Καλαμά

Στην περιοχή του Δέλτα Καλαμά βρίσκουν καταφύγιο περισσότερα από 174 είδη πουλιών, μερικά από τα οποία είναι σπάνια και απειλούμενα. Η περιοχή είναι πολύ σημαντική για τα υδρόβια και παρυδάτια πουλιά (το 46% επί του συνόλου των ειδών της ορνιθοπανίδας της περιοχής) και ιδίως για τους ερωδιούς αποτελεί σημαντικό χώρο διαχείμασης. Φιλοξενεί περισσότερο από το 1% του πληθυσμού του Αργυροτσικνιά (Egretta alba) στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μαύρη θάλασσα, φιλοξενεί σημαντικό αριθμό του πληθυσμού της χουλιαρομύτας (Platalea leucorodia),της χαλκόκοτας (Plegadis falcinellus) των φοινικόπτερων και των λευκοτσικνιάδων, ενώ σημαντικός είναι και ο αριθμός των αργυροπελεκάνων τα τελευταία χρόνια που εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Κατάλογος ειδών ορνιθοπανίδας

Η ποικιλότητα στην υπόλοιπη πανίδα αφορά 30 είδη ψαριών από τα οποία το μικρό ψαράκι Valencia letourneuxi αποτελεί σπάνιο και προστατευόμενο είδος, 16 είδη ερπετών (5 είδη χελωνών, δύο του γλυκού νερού, 2 ξηράς και μία θαλάσσια, 4 είδη σαυρών, 7 είδη φιδιών), 22 είδη θηλαστικών (μερικά από τα οποία είναι Neomys anomalusTalpa stankoviciFelis silvestrisMyocastor coypus), 5 είδη αμφιβίων (2 φρύνοι-Bufo bufoBufo viridisHyla arboreaRana epeirotica & Rana balcanica) και 29 είδη ασπονδύλων.

Κατάλογος ειδών ιχθυοπανίδας όπως συμπληρώθηκε μετά από συστηματικές παρατηρήσεις κατά τα έτη 2010-2013

Κατάλογος ειδών ερπετών όπως συμπληρώθηκε μετά από συστηματικές παρατηρήσεις κατά τα έτη 2010-2013

Κατάλογος ειδών θηλαστικών όπως συμπληρώθηκε μετά από συστηματικές παρατηρήσεις κατά τα έτη 2010-2013

Κατάλογος ειδών ασπονδύλων όπως συμπληρώθηκε μετά από συστηματικές παρατηρήσεις κατά τα έτη 2010-2013

Στενά Καλαμά

Στενά Αχέροντα

Δέλτα Καλαμά

Έλος Καλοδικίου